Thực đơn
Giống vật nuôi ngoại nhập ở Việt Nam
Việt Nam hàng năm nhập khẩu một lượng lớn các giống gà công nghiệp. Hiện chủ yếu nhập gà giống với 14 giống gà được nhập từ New Zealand và Mỹ. Nhập khẩu gia cầm tăng nhanh và ổn định, bình quân đạt 5,6%/năm trong giai đoạn 2000 - 2011, số lượng gà giống nhập về tại Việt Nam đã tăng lên khoảng 739 nghìn con. Đây là kết quả quá trình nhập khẩu giống phục vụ cải thiện và nâng cao năng suất, chất lượng giống vật nuôi Việt Nam, bên cạnh đó gà giống nhập lậu gia tăng[6]. Hiện các giống gà nhập khẩu nuôi tại Việt Nam đạt năng suất thịt, trứng tương đương 87-92% so với nguyên gốc
Về gà thả vườn có ba dòng nhập từ Trung Quốc là Tam Hoàng dòng Jangcun, Tam Hoàng dòng 882 và Lương Phượng. Gà Kabir nhập từ Israel, gà Sasso nhập từ Pháp. Gà lai thả vườn H-98, M-98, TL-95, BT-1 và BT-2. Bên cạnh đó, còn có các giống gà thả vườn kiêm dụng, vừa lấy thịt, vừa lấy trứng: Rhode-Ri và BT-1. So với gà ri, gà tàu vàng hoặc các giống gà địa phương có từ lâu đời ở Việt Nam, các giống gà thả vườn nhập nội hoặc lai tạo đều có tốc độ tăng trọng cao, sản lượng trứng cao, tiêu tốn thức ăn thấp, đồng đều về ngoại hình và trọng lượng. Tuy nhiên, chất lượng thịt không ngon và thơm bằng các giống gà ta. Hiện nay, các cơ sở giống đang có khuynh hướng cung cấp các giống gà nuôi thả vườn có màu lông càng giống lông gà ta (gà ri, gà Tàu vàng)[21].
Trong số các giống gà nhập nội, các giống gà lông màu được Việt Nam ưa chuộng rộng rãi, kể cả lấy trứng và lấy thịt, hiện nay thị phần gà lông màu trên nằm trong tay các doanh nghiệp nội địa, tuy vậy nguồn giống vẫn phải phụ thuộc vào nước ngoài. Đối với gà lông trắng, Việt Nam đang có khoảng gần 10 giống gà lông trắng khác nhau được nhập khẩu từ nhiều nước[22], tất cả phải phụ thuộc vào giống nhập khẩu và Các công ty chăn nuôi FDI chiếm khoảng 80% thị phần gà lông trắng tại Việt Nam[23]. Ngoài ra còn một số giống gà nhập khẩu để làm kiểng.
Gà hướng thịt có đặc điểm chung là tầm vóc lớn, có hình dạng cân đối tốc độ sinh trưởng nhanh, cơ thể có dạng hình khối vuông, hay hình chữ nhật ngực sâu, lưng dài, rộng, phẳng, đùi lườn phát triển, nhanh lớn và chóng cho thịt. Nhiều giống gà thịt là giống gà lông trắng. Ở Việt Nam thịt gà từ các giống gà lông trắng không được ưa chuộng bằng những giống gà lông màu, thịt gà lông trắng chủ yếu phục vụ cho chế biến các sản phẩm công nghiệp, thức ăn công nghiệp.
Dưới đây liệt kê (chưa đầy đủ) các giống gà hướng thịt nhập nội ở Việt Nam
Gà AA hay gà Arbor Acsres là giống gà hướng thịt cao sản có nguồn gốc từ Mỹ, nhập vào Việt Nam qua Malayxia, Thái Lan, lông màu trắng tuyền, vỏ trứng màu nâu, mào đơn, có những đặc tính giống gà AA.
Gà Avian (phát âm tiếng Việt: gà A-vi-ăng) là giống gà công nghiệp hướng thịt có nguồn gốc do hãng Avian Farm Inc. cung cấp, giống này được nhập vào Việt Nam từ Thái Lan. Hiện nay giống gà này đang được nuôi nhiều tại và các tỉnh phía Nam Việt Nam. Gà mái có sản lượng trứng 190 quả/năm.
Gà HV 85 là giống gà chuyên dụng thịt có nguồn gốc ở Hà Lan, nhập vào Việt Nam từ Cuba năm 1985. Có 4 dòng thuần chủng A, V1, V3, V5. Sau 3 năm nuôi, thích nghi tốt ở Việt Nam có tên gọi HV85. Lông màu trắng tuyền. Mào đơn, kém phát triển.
Là giống gà công nghiệp chuyên thịt nằm trong bộ giống gà Hubbard Isa của Cộng hoà Pháp. Đây là giống gà có ưu điểm tốc độ sinh trưởng nhanh, khả năng cho thịt cao phát triển ở hầu hết các nước trên thế giới, chúng còn một giống gà lông màu được Nhà nước nghiên cứu phục vụ cho việc phát triển đàn gà tại miền Trung Việt Nam.
Gà Grimaud (phát âm như là: Gà Gri-mô) gà hậu bị của Pháp là giống gà công nghiệp hướng thịt. Gà màu GRI-MAUD (gồm 3 dòng: L11, GF24, GF26). Ở Việt Nam chúng được nuôi với vai trò của gà hậu bị. Năm 2007, Tổng Công ty Chăn nuôi tiếp tục nhập giống gà Grimaud. Tháng 10 năm 2007 lứa gà bố mẹ đầu tiên gồm 2 dòng L11và GF86 đã được xí nghiệp gà giống Tam Đảo nhập về.
Gà Hubbard (phát âm như là gà Hu-bát) là giống gà công nghiệp hướng thịt có nguồn gốc từ Mỹ, được nuôi nhiều ở các tỉnh phía Nam Việt Nam trong đó giống gà bố mẹ nhập từ Cộng hòa Pháp. Đây là giống gà bố mẹ nhập từ Cộng hòa Pháp có khả năng sinh trưởng nhanh, thời gian nuôi ngắn.
Gà Plymouth (phát âm tiếng Việt: gà Ply-mút) có nguồn gốc từ Mỹ, nhập về Việt Nam để nuôi lấy thịt. Lông màu trắng tinh, hoặc vân đen, thân hình hơi ngắn, ngực nở. Sản lượng trứng từ 150 – 160 trứng/ năm. Tiêu tốn thức ăn 3 kg thức ăn cho 1 kg tăng trọng. Gà có thể nuôi theo kiểu bán công nghiệp.
Là giống gà bản địa nặng cân chuyên dùng cho việc sản xuất thịt có nguồn gốc ở Anh. Gà Cooc–nis được dùng làm dòng trống lai với các giống nặng cân trung bình sẽ cho hiệu quả kinh tế cao. Việt Nam đã nhập gà Cooc – nit dòng K để khảo sát các công thức lai lấy thịt.
Còn được biết đến với tên gọi là gà Linh Phượng là giống gà công nghiệp siêu thịt có nguồn gốc từ Aisolen, nhập về Việt Nam từ HungGaRi. Chúng dễ nuôi và mau cho thu hoạch một cách siêu tốc do chúng ăn rất khỏe, có con chỉ cần nuôi trong vòng 37 ngày là đã đủ ký đem đi bán. Dù vậy thịt chúng không ngon, không chắc, bở, mềm xèo, ăn giống như ăn cục bột nên không được chuộng.
Xuất xứ từ Cuba, là giống gà công nghiệp hướng thịt cao sản. Gà dòng thuần có màu lông trắng, gà có năng suất cao, ưu thế rõ rệt khi được lai với các dòng gà mái khác. Bộ giống gà thuần chủng gồm 4 dòng: Hai dòng trống B1, E1 và hai dòng mái B4 và E3 của Cu Ba được nhập vào Việt Nam từ năm 1993 dưới sự hỗ trợ của các chuyên gia nông nghiệp của Cu Ba.
Là giống gà có nguồn gốc từ huyện Thái Hòa, tỉnh Giang Tây, Trung Quốc. Gà được nuôi với mục đích chính làm thực phẩm dinh dưỡng. Gà được nhập vào Việt Nam nuôi từ năm 1999. Hiện nay, gà ác Thái Hòa chủ yếu được nuôi thịt để sản xuất nguồn thực phẩm bổ dưỡng. Trong sản xuất giống, nhà sản xuất thường dùng gà ác Thái Hòa để lai tạo nhằm mục đích cải tạo tầm vóc các giống gà ác Việt Nam.
Gà đen Trung Quốc hay con gọi là gà Hắc Phong có xuất xứ từ vùng Xích Thủy, Trung Quốc. Chúng có thịt đen, xương đen, lông đen, mào thâm hoặc đỏ nhạt. Đây là giống gà có họ hàng rất gần với gà H’Mông của Việt Nam, chúng được nuôi để làm thương phẩm. Giống gà này mới du nhập vào Việt Nam.
Gà chuyên trứng thường có kết cấu thanh gọn, tiết diện hình tam giác, phát dục sớm, mắn đẻ. Ngoài giống gà Leghorn là giống gà lông trắng, phần đông các giống gà hướng trứng nhập loại là giống gà lông màu.
Dưới đây liệt kê (chưa đầy đủ) các giống gà hướng trứng nhập nội ở Việt Nam hiện nay
Gà Lơ-go là giống gà công nghiệp chuyên trứng lông trắng của Ý, chúng được nhập vào Việt Nam sớm nhất. Từ năm 1974, được sự viện trợ của Cu Ba, Việt Nam đã nhập 2 dòng X và Y với số lượng lớn. Hai dòng này được tạo ra từ Canada từ những năm 1950. Sau một thời gian dài nuôi thích nghi tại xí nghiệp gà giống trứng dòng thuần Ba Vì, giống gà này được công nhận là giống gà trứng thuần chủng quốc gia và từ đó mang tên là BVX và BVY.
Gà có nguồn gốc từ Hoa Kỳ, là giống kiêm dụng thịt trứng, vào giữa những năm 1980, gà Rôt đã được nhập nội từ Cuba vào nuôi tại Xí nghiệp gà Châu Thành, Nam Định, được chọn lọc và nuôi dưỡng tốt nên kết quả của đàn cũng cao hơn. Gà Rôt ít được sử dụng rộng rãi vì tính kiêm dụng. Tuy vậy, giống Rôt hay được chọn lọc và sử dụng vào việc tạo ra các giống đẻ trứng nâu.
Gà được chọn lọc chủ yếu ở bang Newhamshire được sử dụng để tạo ra các giống gà chuyên trứng có sức sống cao. Với đặc điểm thuận lợi đó là sự di truyền màu sắc lông theo giới tính (autosex) nên gà Newhamshire được sử dụng trong công tác phân biệt trống mái theo màu lông khi gà con mới nở.
Gà Brao-nic là giống gà công nghiệp hướng trứng có nguồn gốc từ Mỹ. Việt Nam nhập từ hãng gà Brown nick H & N Internationnal của Mỹ năm 1993. Gà mái có lông màu nâu, gà trống có lông màu trắng. Gà nhập từ Mỹ, gà mái có lông màu nâu, gà trống có lông màu trắng. Năng suất trứng đạt 280 – 300 trứng/ năm. Trứng có vỏ màu nâu. Gà mái bắt đầu đẻ khi 18 tuần tuổi.
Lohmann Brown (Lô man Brao) là giống gà công nghiệp chuyên trứng được nhập từ Đức, trứng chúng có vỏ màu nâu. Gà mái thương phẩm có lông màu nâu. Gà Lohmann thịt được nhập vào Việt Nam từ Indonexia dưới dạng gà bố mẹ mới 2 năm gần đây, được nuôi nhiều ở Xí nghiệp gà Tam Dương (Vĩnh Phúc), là giống chuyên dụng để sản xuất ra gà thịt.
Gà ISA là giống gà lai tạo công nghiệp gồm dòng gà ISA Brown là giống gà hướng trứng cao sản, Ở Việt Nam chúng được xếp vào nhóm gà siêu trứng cho năng suất cao và dòng Gà Isa Vedette là giống gà thịt của Pháp.
Gồm Gà Hisex Brown (Hai-sêch Brao) và Hisex White (HW) là giống gà chuyên trứng màu nâu được nhập vào Việt Nam từ Thái Lan và được nuôi nhiều ở các tỉnh phía Nam. Giống gà Hisexwhiter là nền để lai tạo nên giống Gà VCN-G15, gà này có nguồn gốc từ gà trống Hisex White (từ Ucraina được nhập vào Việt Nam với giống gà mái thả vườn của Ai Cập.
Là giống gà công nghiệp chuyên trứng từ Hoa Kỳ, từ năm 1995, gà giống Hy Line Brown của Mỹ đã được nhập vào Việt Nam nuôi ở một vài tỉnh phía Bắc, năm 2013, những con gà giống Hy Line đã có mặt trên thị trường Việt Nam với giá bán tương đương với các loại giống gà khác, chúng được nuôi tại Bình Dương, chúng cho trứng có vỏ màu nâu.
Gà Gôn lai 54 là giống gà công nghiệp chuyên trứng được nhập vào Việt Nam năm 1989 và trước đó là từ năm 1987, nuôi tại Xí nghiệp gà giống Ba Vì. Nhập khẩu vào Việt Nam gồm 4 dòng A, B, C, D. Trong đó 2 dòng A, B có màu lông cánh dán (Nâu), hai dòng C, D có màu lông trắng. Giống gà này được nuôi nhiều nhất ở các tỉnh Phía Bắc trong các khu vực nông thôn, miền núi, ven đô.
Giống gà được nuôi phổ biến ở Anh và các nước châu Âu khác với mục đích kiêm dụng thịt và trừng. Gà có hai màu lông vàng trắng vàng nâu với những đốm đen ở cổ và đuôi, mồng đơn trung bình, vành tai đỏ, da và chân trắng. Gà susex được sử dụng làm dòng mái để lai tạo ra gà hướng trứng cao sản và sử dụng phương thức autosex.
Là giống gà công nghiệp hướng trứng có nguồn gốc từ Anh, được nhập về Việt Nam và nuôi phù hợp với điều kiện nuôi ở miền Nam. Mỗi năm con mái có thể đẻ 310 quả trứng. Trứng có vỏ màu nâu, nặng 60 - 62g. Tuổi đẻ quả trứng đầu tiên là 140-147 ngày. Tuổi đẻ đạt đỉnh cao 190 ngày. Sản lượng trứng 310 quả/mái/76 tuần tuổi. Khối lượng của trứng 62 gam.
Gà Ai Cập (Fayoumi) hay gà siêu trứng là giống gà chuyên trứng được nhập vào Việt Nam từ Anh khoảng năm 2007 và được nuôi theo hướng gà chuyên lấy trứng, với sản lượng cao, rất thích hợp với môi trường Việt Nam. Thịt gà Ai Cập thơm ngon. Loài gà này rất phù hợp với khí hậu ở Mộc Châu, chóng lớn, ít bệnh tật.
Là giống gà công nghiệp hướng trứng nhập từ Cộng hòa Czech. Được nuôi ở một số nơi như Hà Nội phát triển gà Séc đẻ trứng chất lượng cao. Giống gà này có nhiều đặc điểm giống với gà ta và cũng phù hợp với điều kiện chăm sóc nuôi dưỡng, khí hậu tại Việt Nam, phù hợp với hình thức nuôi gà hướng thịt bán công nghiệp, thả vườn.
Gà lông màu Hunggary hay còn gọi là gà Hung là một giống gà lông màu có nguồn gốc từ Hungary. Hiện nay, chúng đã được nhập nội vào Việt Nam và hình thành nên dòng gà VCN-Z15, tên đầy đủ là Yellow Godollo VCN-Z15 (trước kia có tên gọi là gà Zolo hay gà Hung).
Là một giống gà công nghiệp hướng trứng có ngồn gốc từ Canada. Chúng được hình thành dựa trên công nghệ Sex link. Ở Việt Nam, dòng Isa Shaver được Nhà nước Việt Nam công nhận là một giống vật nuôi được phép kinh doanh, sản xuất tại Việt Nam. Chúng là một trong những giống gia cầm nhập khẩu phổ biến để cung cấp cho nhu cầu sản xuất.
Gà có nguồn gốc từ Nhật Bản tại tỉnh Nagoya. Chúng từng được nhập vào miền Nam Việt Nam nhưng không phổ biến do không hợp thị hiếu. Trong điều kiện chăn nuôi tốt, gà Nagoya tại xứ nóng miền Nam cũng đạt được năng suất trứng từ 150-180 quả một năm, cân nặng trên dưới 50g một quả. Dễ nuôi, thích nghi với phong thổ.
Gà kiêm dụng là giống gà sử dụng cho cả mục đích lấy thịt và lấy trứng, chúng có thể được nuôi theo hình thức gà thả vườn, thông thường, chúng là các giống gà công nghiệp lông màu, nhìn chung, người Việt Nam vẫn chuộng những thành phẩm thịt từ các giống gà lông màu thả vườn hơn là các giống gà lông trắng.
Dưới đây liệt kê (chưa đầy đủ) các giống gà nhập nội nuôi theo hình thức thả vườn ở Việt Nam hiện nay:
Gà Tam Hoàng là giống nhập từ Quảng Đông, Trung Quốc, chúng nhập về nuôi thả vườn kiêm dụng thịt, trứng. Chúng có màu lông tương đối đồng nhất (dòng Jangcun: vàng nhạt; dòng 882: vàng sậm), chân cao và có màu vàng, da vàng (ba vàng = tam hoàng), mào đơn. Đây là một trong những giống gà ngoại nhập phổ biến.
Gà Lương Phương hay gà Lương Phượng Hoa là giống gà hướng thịt nhập về từ Quảng Tây Trung Quốc, Gà Lương Phương (dòng LV, LV1, LV2, LV3) Gà có lông màu vàng có đốm nhiều màu, đa số có màu hoa mơ; da và chân màu vàng; ức sâu, nhiều thịt; mào đơn.
Gà Sasso (phát âm gà Sắc-sô) là dòng gà thịt của Pháp nhập vào Việt Nam từ năm 2002, được nuôi nhiều ở Tam Đảo (Vĩnh Phúc), trại thực nghiệm Liên-Ninh (Hà Tây) và một số nơi ở miền Bắc. Gà Sasso có thể nuôi được từ Bắc vào Nam và hiện nay nuôi gà Sasso theo hướng thịt. Tại xí nghiệp gà giống Tam Đảo và trung tâm nghiên cứu gia cầm Vạn Phúc đã nhập 4 dòng ông bà và gà bố mẹ SA 31 L để lai tạo ra gà thịt. Chúng được nuôi theo kiểu gà thả vườn.
Gà Ka-bia là giống gà thả vườn mới nhập vào Việt Nam, Gà Kabir là giống gà chuyên thịt có nguồn gốc từ Israel. lông màu vàng sậm, ngực nở và sâu (thịt nhiều), chân vàng và cao, da vàng. lần đầu tiên từ tháng 7 năm 1997, ba đàn gà bố mẹ được nhập về từ Israel với 5000 mái dòng mẹ, 600 trống dòng bố,được nuôi ở một cơ sở giống ở phía Bắc và một cơ sở giống ở phía Nam
Các giống gà kiểng được đưa vào trong nước với quy mô nhỏ nho giá thành những con gà này rất lớn. Phong trào nuôi gà kiểng rộ lên ở các thành phố lớn, nơi tập trung nhiều giới chơi sinh vật cảnh có điều kiện kinh tế và đam mê.
Dưới đây liệt kê (chưa đầy đủ) một số giống gà kiểng được nuôi ở Việt Nam hiện nay
Gà tre Thái Lan gọi chính xác là Gà tre Nhật, giống gà này còn được gọi là gà Thái hay gà tre Thái Lan do nguồn gốc của chúng ở Việt Nam được nhập thông qua thị trường Thái Lan là chủ yếu. Những con gà kiểng từ Thái Lan bắt đầu du nhập thị trường Việt Nam và nhanh chóng tạo nên cơn sốt, đỉnh điểm là vào năm 2008.
Gà Serama hay còn gọi là gà tre Mã Lai, gà thượng lưu hay gà vương giả hay gà thành phố là một giống gà kiểng có nguồn gốc từ Mã Lai. Chúng được mua về để nuôi làm cảnh ở Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, chủ yếu là những người chủ có điều kiện kinh tế hay đại gia. Đây là một giống gà cảnh có hình thế đẹp và có giá thành rất đắt.
Gà Sebright hay gà lai cá, du nhập vào Việt Nam (Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh) khoảng vài năm trở lại đây, loại gà đặc biệt này nhanh chóng gây sốt và tạo thành trào lưu được nhiều dân chơi sinh vật cảnh ưa chuộng. Do giá đắt nên để tiết kiệm chi phí nhiều dân chơi gà đã tự nhân giống và không ngừng phát triển mô hình gà cảnh này ra nhiều tỉnh thành trên cả nước[24].
Gà quý phi hay còn gọi là gà Hoàng gia là một giống gà có nguồn gốc từ Anh. Hiện nay chúng được nuôi phổ biến để làm gà kiểng với đặc trưng là chiếc mào phật thủ. Ở Việt Nam hiện nay, gà quý phi đã được nhân giống rộng rãi, theo mô hình chăn nuôi được nhiều người có tiền chọn làm quà biếu trong các dịp lễ, Tết và chúng ngày càng trở nên đại trà hơn.
Gà lông xù có nguồn gốc từ Trung Quốc và được nuôi làm gà kiểng, ở Việt Nam chúng được nhập về từ Thái Lan và Trung Quốc, nhiều người đã nhập về nuôi cho đẻ rồi cho ấp trứng để gây giống. Nhập từ nước ngoài về, đa số người chơi biết đến chúng qua mạng[25].
Gà Ayam Cemani, hay thường được gọi với cái tên dân dã là gà đen Indo hay gà "Lamborghini" (một thương hiệu siêu xe nổi tiếng thế giới) để chứng tỏ độ quý hiếm, đắt đỏ của chúng. Hiện gà đen Lamborghini có hai loại, giống lông mượt và lông xước, trong đó giống lông xước có giá hơn lông mượt. Gà trưởng thành có giá khoảng 2.500 USD (tương đương với hơn 55 triệu đồng/con)[26].
Thực đơn
Giống vật nuôi ngoại nhập ở Việt NamLiên quan
Tài liệu tham khảo
WikiPedia: Giống vật nuôi ngoại nhập ở Việt Nam